Jest chorobą autoimmunologiczną, która wpływa na mózg i rdzeń kręgowy. Stwardnienie rozsiane rozwija się ponieważ dochodzi do pomyłki systemu immunologicznego w skutek czego zdrowe komórki nerwowe są niszczone przez własne komórki obronne. Układ odpornościowy niszczy osłonkę mielinową komórek nerwowych.
Uszkodzona osłonka mielinowa powoduje, iż komórki nerwowe słabiej (lub wcale) przewodzą impulsy nerwowe tym samym, układ nerwowy nie jest w stanie w poprawny sposób kontrolować funkcji organizmu oraz podlegających mu organów.
W ogólnym rozumieniu SM jest chorobą dotyczącą komórek nerwowych (neuronów), glejowych (oligodendrocyty), komórek odpornościowych mózgu (mikrogleji ) w których dochodzi do uszkodzenia otoczki mielinowej wokół wypustek komórek nerwowych, co powoduje niemożność prawidłowego przekazywania impulsów wzdłuż dróg nerwowych w mózgowiu i rdzeniu kręgowym. Określenie „rozsiane” odzwierciedla rozrzucenie procesu patologicznego w różne miejsca układu nerwowego, jak również odstęp zmian w czasie.
Przyczyny
Przyczyna stwardnienia rozsianego nie jest znana, ale uważa się, że jest wynikiem kombinacji czynników środowiskowych, takich jak czynniki zakaźne i genetyka. Teorie próbujące łączyć dane na temat możliwych wyjaśnień nie okazały się ani ostateczne ani dowiedzione. Chociaż istnieje wiele czynników środowiskowych które mogą wpływać na SM i choć niektóre częściowo mogą modyfikować przebieg choroby, konieczne są dalsze badania w celu ustalenia, czy ich ograniczenie może pomóc w zapobieganiu SM.
– GEOGRAFIA. Stwardnienie rozsiane najczęściej występuje u osób mieszkających daleko od równika, choć zdarzają się wyjątki. Te wyjątki obejmują grupy etniczne z niskim ryzykiem wystąpienia choroby choć także mieszkają daleko od równika – są to Indianie, Maorysi z Nowej Zelandii oraz Inuici z Kanady, Palestyńczycy i Persi.
– GENETYKA. Stwardnienie rozsiane nie jest uważane za chorobę dziedziczną, jednak badania wykazały, że szereg wariantów genetycznych zwiększa ryzyko wystąpienia choroby. Istnieją większe szanse na wystąpienie choroby u krewnych osoby cierpiącej na SM. Ryzyko jest większe również wśród tych, którzy są najbliżej spokrewnieni.
– ZANIECZYSZCZENIA. Wiele drobnoustrojów podejrzewa się o bycie czynnikiem zapalnym w stwardnieniu rozsianym, ale żaden z nich nie został potwierdzony jako czynnik powodujący chorobę. Emigracja w młodym wieku z jednego miejsca na świecie do innego zmienia późniejsze ryzyko zachorowania na MS.
– HORMONY. Istnieje coraz więcej dowodów które sugerują, że hormony a co za tym idzie płeć, mogą wpływać na układ immunologiczny. Na przykład, zarówno estrogeny i progesteron, dwa główne żeńskie hormony płciowe, mogą hamować aktywność układu immunologicznego. Testosteron, główny męski hormon, może również działać jako supresor odpowiedzi immunologicznej. Oznacza to, że wyższy poziom hormonów płciowych hamuje rozwój powstania choroby.
Stwardnienie rozsiane może przyjąć jedną z poniższych form:
– postać remitująco-nawracającą (relapsing-remitting)
– postać wtórnie postępującą (secondary progressive)
– postać pierwotnie postępującą (primary progressive)
– postać postępująco-nawracającą (progressive relapsing).
OPIEKA NAD OSOBAMI CHORYMI NA SM:
SM jest chorobą o bardzo zmiennym i nieprzewidywalnym przebiegu. Osoby nią dotknięte doświadczają rzutów i remisji, utraty i całkowitego lub częściowego powrotu do sprawności. Jednego dnia chory z SM może się samodzielnie ubrać, a następnego już nie. Opiekun przejmuje jego obowiązki do chwili, kiedy chory będzie w stanie sam sobie z nimi poradzić. Opiekun i chory, wraz z pozostałymi członkami rodziny, powinni zastanowić się nad podziałem ról w domu tak, aby życie codzienne przebiegało w miarę bez zakłóceń. Na przykład:
– zajęcia domowe, takie jak sprzątanie, robienie zakupów, gotowanie,
pranie,
– zadania związane z opieką, takie jak ubieranie, kąpiel, karmienie,
pomoc w toalecie, wsparcie podczas ćwiczeń, transport,
wizyty u lekarza i podawanie leków,
– codzienne czynności, takie jak praca, rekreacja, rozrywka, zajęcia
fizyczne, prywatny czas, hobby, chodzenie do kościoła.
Przydatne linki:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stwardnienie_rozsiane
http://www.dobropowraca.pl/cms/images/stories/dobro/pdf/26_poradnik_dla_opiekunow.pdf
