Firmy farmaceutyczne oferują różne warianty szczepionek na SARS-CoV-2:
- wektorowe
- genetyczne (mRNA)
Czym różnią się te szczepionki?
Te z firm Astrazeneca i Johnson & Johnson to tak zwane szczepionki wektorowe. Potrzebują one wirusa jako podstawy do przekazywania informacji do organizmu. W firmie Johnson & Johnson jest to ludzki wirus przeziębienia, który stał się nieszkodliwy. Zawiera materiał genetyczny białka powierzchniowego, za pomocą którego patogen Sars-CoV-2 przyczepia się do ludzkich komórek. Komórki ciała osoby zaszczepionej tworzą białko przy pomocy instrukcji budowania, a organizm wytwarza odpowiedź immunologiczną.
Z kolei preparaty Biontech/Pfizer i Moderna są tzw. szczepionkami genetycznymi mRNA. ” m” oznacza komunikator, “RNA” – kwas rybonukleinowy. Tutaj mRNA jest projektem składnika patogenu covid-19. Dostaje się do komórek ciała za pomocą maleńkich kropelek tłuszczu. Wówczas wytwarzają one również białko wirusowe, przeciwko któremu organizm rozwija swoją odpowiedź immunologiczną.
Jak dobrze działają szczepionki?
W tym względzie modele oparte na wektorach muszą ponieść pewną porażkę z nowatorskimi szczepionkami mRNA: według amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) szczepionka firmy Johnson & Johnson zapewnia 66-procentową ochronę przed umiarkowaną lub ciężką postacią wirusa Covid-19 – mierzoną po 28 dniach od podania. Według FDA, osoba zaszczepiona jest w 85% chroniona przed ciężkimi i zagrażającymi życiu chorobami po tym samym okresie czasu. Lek firmy Astrazeneca wykazał około 70 procent skuteczności 14 dni po drugiej dawce, według producenta.
Wyniki dla preparatów mRNA są wyższe: amerykańska firma Moderna ocenia skuteczność swojej szczepionki na 94 procent – mierzoną 14 dni po drugiej dawce. Szczepionki firmy Biontech/Pfizer wykazał 95-procentową skuteczność już po siedmiu dniach od drugiej dawki, według badań przeprowadzonych przez firmy. Niedawne obawy, że takich poziomów nie da się osiągnąć przy masowym zastosowaniu, zostały obalone. Pozytywne dane napłynęły z Izraela z odnośnie stosowanej szczepionki firmy Biontech i Wielkiej Brytanii z tą firmy Astrazeneca, że odpowiadająca jej liczba przyjęć do szpitala znacznie się zmniejszy. Badania z Izraela i Wielkiej Brytanii sugerują również, że Biontech w szczególności znacząco zmniejsza liczbę zakażeń.
Różnice w dotychczas dopuszczonych szczepieniach na terenie UE
Preparat firmy Johnson & Johnson musi być podany tylko raz. W poprzednich badaniach, farmaceutyczny gigant eksperymentował również z dwoma dawkami w odstępie 56 dni. Jednak w grupie wiekowej od 18 do 55 lat, około miesiąca po pojedynczym szczepieniu, ponad 90 procent uczestników miało już neutralizujące przeciwciała w wyższych stężeniach we krwi, według producenta. Grupa oparła się na jednorazowym szczepieniu. Wszystkie trzy pozostałe szczepionki dopuszczone do obrotu w UE wymagają dwóch szczepień. W przypadku leku Biontech/Pfizer pacjent otrzymuje jedną dawkę na raz w odstępach około trzech tygodni. Dla produktu Moderny jest to około czterech tygodni, dla Astrazeneca co najmniej cztery tygodnie. Ze względu na większą skuteczność opóźnionej drugiej dawki, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca odczekanie do dwunastu tygodni. Szczepionka firmy Astrazeneca będzie teraz testowana na nieletnich w wieku od 6 do 17 lat.
