Jesteś na wakacjach nad morzem. Pogoda dopisuje: świeci słońce, a na niebie nie ma nawet najmniejszej chmurki. Idealne warunki do opalania. Korzystasz z nich, aby w pracy pochwalić się naturalną, wakacyjną opalenizną. Po powrocie do domu zauważasz, że mały pieprzyk, który od zawsze masz na plecach nagle przybrał dziwny kształt i zmienił kolor. Postanawiasz iść do lekarza. Diagnoza: czerniak. Całe szczęście, że w porę zareagowałaś. Znamię szybko zostało usunięte i nie grożą ci żadne powikłania. Pozostaje już tylko regularnie się badać.

Każdemu życzymy takiego happy endu. Niestety, badania wykazują, że w Polsce umieralność na tę chorobę jest o 20% wyższa niż w Europie, przy o 50% mniejszej ilości zachorowań. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyną jest brak świadomości na temat wykrywania jak i profilaktyki czerniaka. Chcemy to zmienić, dlatego zachęcamy do przeczytania dalszej części artykułu.

Czerniak – gdzie go szukać?

W zasadzie czerniak może pojawić się wszędzie. Na nogach, rękach, plecach, brzuchu, karku, na skórze głowy, a nawet na pośladkach czy w okolicy miejsc intymnych! Może być to całkowicie nowa zmiana na skórze lub jak w wyżej opisanej historii, ewoluować z istniejącego już znamienia.

Czerniak jest jednym z najłatwiejszych do wykrycia nowotworów. Wystarczy regularnie oglądać swoje ciało, a każdą zmianę konfrontować z opracowanym przez Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne algorytmem ABCDE.

A – asymetria – kształt zmiany jest asymetryczny,

B – brzegi- nieregularne, poszarpane, mają zgrubienia,

C – czarny – czarny lub czerwony, a nawet niebieski kolor,

D – duży rozmiar – wielkość większa niż poł centymetra,

E – ewolucja – ciągle zmieniający się kolor i kształt znamienia.

Każdy, nawet pojedynczy z wymienionych objawów powinien zachęcić nas do wizyty u lekarza. Nie popadajmy jednak od razu w panikę. Stosujmy się po prostu do zasady: lepiej zapobiegać niż leczyć.

Komu grozi czerniak?

Faktem jest, że czerniak może zaatakować każdego, jednak są czynniki, które określają zwiększone prawdopodobieństwo zachorowania. Są to:

• jasna karnacja
• jasny kolor oczu
• blond lub rude włosy
• liczne pieprzyki lub znamiona
• utrudnione opalanie
• częste oparzenia słoneczne

Jak chronić się przed czerniakiem?

Nawet jeśli nie jesteśmy w grupie o podwyższonym ryzyku zachorowania na czerniaka, powinniśmy stosować się do zasad ochrony przez promieniami UV. Chodzi m.in. o unikanie przebywania na pełnym słońcu, zwłaszcza latem w godzinach 12-16, stosowanie kremów z wysokimi filtrami UVA, regularnie oglądanie swojej skóry i przede wszystkim – unikanie solarium! Tam promieniowanie jest nawet 15 razy silniejsze niż słoneczne.