Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną, nazywaną inaczej dychawicą. Spowodowana jest infekcjami wirusowymi oraz bakteryjnymi, niekiedy nawet stresem. Dolegliwość ta powoduje u pacjentów znacznie ograniczoną wydolność dróg oddechowych i atakuje coraz większą liczbę populacji. Astma oskrzelowa jest nieuleczalna, już na samym początku powoduje w naszych oskrzelach nieodwracalne zmiany. Jest jedną z najpoważniejszych chorób cywilizacyjnych na świecie. Niestety badania dowodzą, że w najbliższych latach liczba zachorowań będzie wciąż rosnąć.
Charakterystycznym objawem astmy jest świszczący oddech, duszności oraz uciążliwy kaszel. Jednak dzięki dobrze dobranemu leczeniu – z astmą można normalnie funkcjonować.
OBJAWY:
Astma oskrzelowa jest częstą chorobą dróg oddechowych, która występuje z szeregiem objawów, spowodowanych m.in. problemami w przepływie powietrza przez oskrzela.
W astmie oskrzelowej mogą pojawić się:
– świsty słyszalne przy oddychaniu,
– kaszel,
– ucisk,
– obrzęk błony śluzowej.
Astmatycy skarżą się na nagłe napady duszności, które ustępują dopiero po podaniu leków i mogą kończyć się odpluwaniem wydzieliny.
Diagnoza astmy oskrzelowej jest łatwa, ułatwiają ją jednoznaczne objawy, jednak czasem trudno jest jednoznacznie stwierdzić, który z czynników jest jej przyczyną. W wyznaczeniu alergenu ważny jest wywiad przeprowadzony przez lekarza oraz terapia polegająca na badaniu reakcji pacjenta.
PRZYCZYNY:
Przyczyny astmy oskrzelowej nie są jednoznacznie stwierdzone – mówi się raczej o zespole czynników, które mogą ją powodować. U podłoża napadów astmy leżą mechanizmy zapalne, alergiczno-immunologiczne oraz reakcja alergiczna na kontakt z niektórymi substancjami, objawiająca się napadami kaszlu. Czynniki te dzielimy na genetyczne i środowiskowe. Bardzo dużo astmatyków mieszka w krajach wysoko uprzemysłowionych.
Czynniki genetyczne
Niektórzy pacjenci mają predyspozycje genetyczne, które wywołują astmę oskrzelową – mówimy wtedy o jej odmianie atopowej. Predyspozycje te mogą być także uaktywniane przez alergeny obecne w najbliższym otoczeniu pacjenta. Przewlekłe infekcje dróg oddechowych.
Czynniki środowiskowe
Alergeny, zanieczyszczenie powietrza, dym papierosowy, kurz i roztocza należą do czynników środowiskowych, które mogą wywoływać lub nasilać astmę oskrzelową. Dotyczy to również wilgoci w mieszkaniu czy substancji, które zanieczyszczają powietrze: dym i spaliny. Obecność alergenu w środowisku może być zmienna, dlatego napady kaszlu mogą występować w różnych porach i okolicznościach. Alergenem mogą być również pyłki roślin, sierść zwierząt domowych, leki, niektóre produkty spożywcze.
NAPAD ASTMY OSKRZELOWEJ – POSTĘPOWANIE
U osób, u których dojedzie do silnego napadu astmy oskrzelowej konieczna jest jak najszybsza pomoc. Niestety nawet jeśli się leczymy, regularnie przyjmujemy leki, nie jesteśmy w stanie do końca wyeliminować duszności. Napadowy skurcz oskrzeli sprawia, że mamy świszczący oddech i nie możemy oddychać. Poniżej wypunktowano praktyczne rady dotyczące postępowania w takiej sytuacji.
1. Pierwsza i najważniejsza zasada to: zachowanie spokoju. Staraj się nie panikować, ponieważ może to pogorszyć stan zdrowia chorego.
2. Należy jak najszybciej podać astmatykowi lek rozkurczający oskrzela (salbutamol lub fenoterol ), który ma natychmiastowe działanie. Przyjęcie tego preparatu sprawi, że pacjent poczuje swobodę w oddychaniu.
3. Jeżeli podopieczny ma napad astmy – nie kładź go ! Pozycja leżąca znacznie utrudnia oddychanie, dlatego dobrze jest aby stał i podpierał się łokciami np. o stół lub siedział.
4. Nawet jeśli skurcz oskrzeli ustąpi, podopieczny nie powinien zostawać bez opieki. Należy poczekać aż wszystko wróci do normy.
Ważna informacja: jeżeli w ciągu 20 minut od podania preparatów rozkurczających, napad nie mija – podaj drugą dawkę lekarstwa. Jeżeli i to nie pomaga, należy jak najszybciej wezwać karetkę pogotowia.
JAK ZAPOBIEGAĆ ?
– Należy leczyć u podopiecznego drogi oddechowe (zwłaszcza przewlekłe schorzenia ).
– Regularnie leczyć wszelkie reakcje stanów alergicznych.
– Nie przebywać z podopiecznym w atmosferze zapylenia, zadymienia, mgły i wilgotności.
– Skutecznie likwidować u podopiecznego objawy zawilgocenia i zagrzybienia mieszkania.
– Należy rzucić palenie, gdyż nikotyna powoduje m.in. zwiększone wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i tym samym sprzyja rozwojowi przewlekłych stanów zapalnych (nieżytów) oraz bezpośrednio drażni błonę śluzową oskrzeli.
– Należy odrzucić pokarmy, które rozpoznano jako wyzwalające lub nasilające duszność.
– Bezwzględnie unikać lub ograniczać do minimum kontakt z substancjami, które drażnią drogi oddechowe lub wyzwalającymi bądź nasilającymi napady duszności.
– Należy nie trzymać w domu rośliny doniczkowe i inne kwiaty (np. prymulki), których zapach bądź obecność może wyzwalać lub nasilać napad duszności astmatycznej.
– Powinno się poinformować lekarza oraz wykluczyć, po konsultacji z nim, wszelkich leków, które wyzwalają bądź nasilają napady duszności astmatycznej (np. Aspirynum, Penicillinum,…).
– Należy często wietrzyć mieszkanie.
– Należy stosować regularny ale nie wyczerpujący tryb codziennego życia.
– Zalecane jest jak najmniej stresów, konfliktów itp.
– Właściwe jest utrzymywanie dobrego stanu fizycznego organizmu dzięki codziennej gimnastyce, spacerom na świeżym powietrzu ewentualnie uprawianiu lekkiego sportu.
