Jest to grupa chorób oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki, i co za tym idzie, pogorszenia lub utraty wzroku (zawężenia pola widzenia).
Przyczyny jaskry
Od zawsze za przyczynę jaskry uważano wysokie ciśnienie w gałce ocznej, jednak geneza jej powstawania może być różna. Wśród osób szczególnie narażonych na jaskrę, możemy wymienić:
– cukrzyków
– osoby cierpiące na miażdżycę i hiperlipidemię
– krótkowidzów, u których wada jest poniżej 4 dioptrii i towarzyszą jej zmiany w siatkówce i naczyniówce oka
– osoby, u których jaskra występowała w rodzinie
– osoby szczególnie narażone na stres
– migrenowcy
-osoby mające kłopoty z wysokim ciśnieniem tętniczym
RODZAJE JASKRY:
Jaskra pierwotna otwartego kąta
Jest to najbardziej powszechny rodzaj jaskry. Jaskra tego typu pojawia się, ponieważ specjalne struktury odpowiadające za odpływ cieczy wodnistej przestają działać prawidłowo, przez co ciecz wodnista zostaje uwięziona w oku, a ciśnienie wewnątrz gałki podwyższa się.
Ten rodzaj jaskry rozwija się powoli i bardzo długo nie daje żadnych objawów, lub objawy są na tyle subtelne, że chory po prostu, jak na ironię, ich nie zauważa. Najczęściej chory zgłasza się do lekarza, przy bardzo dużym stopniu uszkodzenia nerwu, kiedy pole widzenia zwężone jest do ok. 50 proc.
Warto też zaznaczyć, że ciśnienie oka, które jest głównym wskaźnikiem dla lekarza podejrzenia o jaskrę, może się wahać i często zdarza się, że zmierzone ciśnienie w danym momencie mieści się w normie. Dlatego dla właściwej diagnozy, lekarz powinien też zbadać nasz nerw wzrokowy.
Jaskra z normalnym ciśnieniem
Ten rodzaj jaskry występuje, pomimo normalnego (zmierzonego wielokrotnie) ciśnienia w oku. Pomimo, iż wartości ciśnienia są jak u osób zdrowych, następuje uszkodzenie nerwu i stopniowa utrata wzroku.
Jaskra zamkniętego kąta
Ten typ jaskry postępuje u osób, u których zamknięciu ulega kanał, którym ciecz wodnista wypływa z oka. Jeśli kanał zostanie całkowicie zamknięty dochodzi do tzw. ostrego ataku jaskry, któremu towarzyszą: bardzo wysokie ciśnienie w oku, ból głowy, drażliwość gałki ocznej, nudności i wymioty. W sytuacji ostrego ataku jaskry, należy natychmiast zgłosić się do lekarza lub na pogotowie.
Jaskra wtórna
Jaskra wtórna wywołana jest z powodu innej choroby oczu czy np.: urazu oka, długoterminowego stosowania sterydów lub nowotworu.
Jaskra wrodzona
Jest to najrzadziej występujący rodzaj jaskry i jest ona najprawdopodobniej dziedziczna. Jaskra ta rozwija się u niemowląt i małych dzieci. W przeciwieństwie do pozostałych rodzajów jaskry, ten rodzaj najczęściej doprowadza do kompletnej utraty wzroku.
OGÓLNE SYMPTOMY JASKRY
Kontrolne konsultacje u lekarza raz na rok czy dwa lata są bardzo ważne, ponieważ objawy jaskry w wielu przypadkach są słabe i ignorowane. Warto skontaktować się z lekarzem, gdy pojawią się następujące symptomy:
– widzenie tzw. aureoli (halo) wokół źródeł światła,
– pogorszenie wzroku,
– zaczerwienienie oka,
– rozmyta tęczówka oka, zwłaszcza u noworodków,
– nudności lub wymioty,
– ból oka,
– zwężenie pola widzenia (tzw. widzenie tunelowe).
Jaskra sprawia, że wiązki włókien wzrokowych znajdujące się w promieniu trzydziestu stopni od centrum dna oka, zostają uszkodzone, a na ich miejscu pojawia się plamka. Człowiek posiada w oku bardzo dużo włókien nerwowych, dlatego często ich powolny zanik jest niezauważalny. Bardzo wielu ludzi właściwie przez lata nie ma świadomości, że posiada jaskrę. W końcowym stadium choroby, pacjenci widzą obraz dookoła siebie jak „przez dziurkę od klucza”. Zauważalne jest światło, kontury, jakiś ruch, oczy są właściwie ślepe. Jaskra może powodować całkowitą utratę wzroku.
JASKRA – PROFILAKTYKA
Jaskra występuje rodzinnie, dlatego nie zapominaj o badaniach profilaktycznych.
Wczesne rozpoznanie pierwotnego zamknięcia kąta chroni przed zachorowaniem na jaskrę i ostrych ataków, które mogą spowodować trwałą utratę wzroku.
Korekta zabiegowa cech anatomicznych, które stwarzają ryzyko jaskry, jest skutecznym sposobem aby choroba się nie rozwinęła.
Badaniom profilaktycznym powinien towarzyszyć dobór odpowiednich okularów do pracy z bliska, szczególnie konieczne jest to u osób po 40. roku życia. Okulary należy wymieniać co 2 lata.
Oprócz ciśnienia wewnętrzgałkowego należy badać również nerw wzrokowy, a także przedni fragment oka wraz z gonioskopią.
Przydatne linki:
http://instytutoka.pl/jaskra/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaskra
