Zaparcia występują wtedy gdy przez dłuższy czas treść jelitowa pozostaje w obrębie przewodu pokarmowego. Za prawidłowe uważa się oddawanie jednego stolca raz dziennie (codziennie), ale w praktyce do osób o prawidłowym wypróżnianiu się można jeszcze zaliczyć te, które mają wypróżnienia co najmniej 3 razy w tygodniu, pod warunkiem że oddawany stolec ma prawidłową konsystencję, barwę oraz objętość, a więc i wagę.
Problem zaparcia dotyczy 20—30% populacji i wielokrotnie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Na zaparcie cierpią osoby starsze z ograniczoną zdolnością poruszania się. Problemy z wypróżnieniem zgłaszają również osoby obarczone dodatkowymi chorobami, wymagającymi stosowania leków nasilających zaparcia.
CZYM JEST ZAPARCIE?
Zaparcie to przedłużone zaleganie treści jelitowej w okolicy przewodu pokarmowego (zwykle w jelicie grubym) lub też problemy z wydalaniem stolca z końcowego odcinka przewodu pokarmowego, tzn. z odbytnicy. Na skutek dłuższego zalegania w jelicie grubym treść jelitowa ulega nadmiernemu zagęszczeniu (przez wchłanianie wody), a stolec przez to znacznie zmniejsza swą objętość, staje się twardszy i bardziej zbity.
RODZAJE ZAPARĆ
Zaparcie przypadkowe: mówimy o nim wtedy, gdy z powodu różnorakich sytuacji (np. podróż, nagła zmiana sposobu odżywiania się) pojawia się zaparcie.
Zaparcie krótkotrwałe ma zazwyczaj charakter okresowy i nawracający. Cechuje się tym, że zaparcia mieszają się z etapami prawidłowego wypróżniania się.
Ten typ zaparć, jeśli nie uda się go zlikwidować, wymaga przebadania przewodu pokarmowego w celu ustalenia obiektywnej przyczyny. Powodów może być wiele, a każdy z nich zazwyczaj konsultacji z lekarzem. Przebadanie jest tym pilniejsze, im zaparcia u podopiecznego są bardziej dokuczliwe.
Zaparcia przewlekłe bardzo często są określane nawykowymi bądź atonicznymi.
Najczęściej jednak spotykamy się z zaparciami idtiopatycznymi, które spowodowane są zaburzeniami funkcjonowania przewodu pokarmowego. Ten rodzaj zaparć diagnozuje się u około 90% osób. Ten rodzaj zaparć wiąże się z nieodpowiednią dietą, małej aktywności fizycznej oraz małego nawodnienia organizmu.
Wśród możliwych przyczyn zaparć należy wymienić
– Schorzenia neurologiczne (stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, guz rdzenia kręgowego czy choroby naczyniowe mózgu i neuropatia cukrzycowa).
– Wydłużenie jelita grubego z zaburzeniami w unerwieniu.
– Rozszerzenie jelita grubego spowodowanego brakiem w nim zwojów nerwowych,
przyczyny sytuacyjne (np. długotrwałe podróże, brak możliwości wypróżnienia, długotrwałe wylegiwanie się w łóżku),
– Zwężenie światła jelita przez guz rozrastający się wewnątrz jelita lub uciskający jelito z zewnątrz.
– Zaburzenia czynnościowe (np. zaparcie nawykowe lub kurcz zwieraczy).
– Cukrzyca.
– Niedoczynność tarczycy.
– Endometrioza.
– Nowotwór jajnika lub macicy.
– Przepuklina.
– Hemoroidy.
Uwaga! Niektóre leki również mogą powodować zaparcia. Zaleca się, aby za każdym razem sprawdzić czy leki: przeciwbólowe, przeciwdepresyjne, przeciwdrgawkowe, zawierające wapń lub glin, znieczulające, leki na nadciśnienie, nie powodują powstawania zaparć.
By uniknąć zaparć należy dążyć do:
– uregulowania trybu życia, jeśli można w nim dopatrzyć się przyczynowego uwarunkowania zaparcia,
– zmiany diety, jeżeli powoduje ona błędy sprzyjające powstawaniu i utrzymywaniu się zaparć, np. na dietę gruboziarnistą oraz zawierającą dużo błonnika (chleb razowy, kasza gryczana, surówki niezbyt rozdrobnione) itp.,
– spożywania rano, zaraz po obudzeniu się, szklanki letniej wody, kefiru, kwaśnego mleka, kompotu ze śliwek suszonych, 1/2 szklanki soku z kiszonej kapusty, lub też 2 łyżek miodu zalanych wcześniej (wieczorem) szklanką chłodnej, przegotowanej wody i spożycia pełnowartościowego śniadania,
– przywrócenia odruchu regularnego oddawania stolca przez próby codziennego wypróżniania się o tej samej porze dnia,
– przyjmowania 3 razy w ciągu dnia po 1 łyżeczce naturalnego (tzn. nie parzonego) siemienia lnianego,
– unikania, aż do stopniowego wykluczenia, stosowania środków przeczyszczających, itd.
W trakcie zaparć warto przyjmować leki osmotyczne, np. glicerol czy laktuloza, które zmniejszają zagęszczenie stolca.!!!
Przydatne linki:
http://gastrologia.mp.pl/objawy/50664,zaparcia
http://gastrologia.mp.pl/lista/68375,najczestsze-przyczyny-zaparcia
https://www.magazyn-vitalitas.com/trawienie/zaparcie
